Στον μικρό αυτό πίνακα, αναπαριστώ ένα F-4E Phantom II της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, που πετάει χαμηλά πάνω από τα κύματα του Αιγαίου. Το ζωγράφισα έχοντας στο νου μου την επέτειο των 50 χρόνων από την ένταξη του συγκεκριμένου τύπου στις τάξεις της Πολεμικής μας Αεροπορίας.
Το F-4 Phantom II είναι ένα μαχητικό αεροσκάφος δεύτερης γενιάς, που σχεδιάστηκε τη δεκαετία του ’50, πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση το 1958, μπήκε σε υπηρεσία το 1960 και έμεινε σε παραγωγή μέχρι το 1976. Παρά την παλαιότητά του, ο τύπος συνεχίζει να πετάει ακόμα και σήμερα (2024), με την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ιράν να είναι πλέον οι τελευταίες χώρες που το αξιοποιούν.

Είναι ένα αεροσκάφος που έχει πολλούς φανατικούς θαυμαστές, ίσως λόγω της επιβλητικής παρουσίας του, ίσως λόγω του εκκεντρικού σχεδιασμού του, κυρίως όμως λόγω της επικής συμμετοχής του στον Πόλεμο του Βιετνάμ, αλλά και των ιστοριών που άφησε κατά τους Αραβο-ισραηλινους Πολέμους και τον Πόλεμο του Κόλπου. Λόγω του ονόματός του, «Phantom», είθισται στην γραπτή επικοινωνία μεταξύ των οπαδών του, να αντικαθίστανται όλα τα «F» με «Ph» (Για παράδειγμα «Phantom Phanatics»). Mασκώτ του είναι ο πλέον διάσημος «Spook», μια καρικατούρα του Φαντομά που εμπνεύστηκε ο Anthony “Tony” Wong, ένας από τους σχεδιαστές της McDonnel Douglas. Ένα δεύτερο παρατσούκλι που του έχει αποδοθεί, είναι το «Rhino» (ρινόκερος), λόγω του εξογκώματος του πυροβόλου που βρίσκεται, όχι πάνω, αλλά κάτω από το ρύγχος του. Σημειώνεται ότι στις πρώτες του εκδόσεις, το F-4 δεν περιελάμβανε πυροβόλο, αλλά στηριζόταν στο πανίσχυρο ραντάρ και τους πυραύλους του. Η εμπειρία όμως του Βιετνάμ έδειξε ότι υπήρχαν στιγμές που δεν μπορούσε ν’ αποφευχθεί η κλειστή αερομαχία, και λόγω της τότε τεχνολογίας, το πυροβόλο εξακολουθούσε να είναι ελαφρώς πιο αξιόπιστο όπλο σε σχέση με τους πυραύλους AIM-9, γι’αυτό και προστέθηκε αρχικά σε pods και αργότερα μόνιμα.

Στην Ελλάδα παραγγέλθηκαν 36 F-4E το 1972, με την πρώτη παράδοση να λαμβάνει χώρα το Μάρτιο του 1974, στα πλαίσια του προγράμματος «Peace Icarus I». Το 1976 απέκτησε  επιπλέον 18 F-4E και 8 Φωτοαναγνωριστικά RF-4E (τα δύο όχι με αγορά, αλλά με MAP). Το 1977, με το πρόγραμμα «Peace Icarus II» απέκτησε 27 RF-4E από την Luftwaffe (τα 7 προορίζονταν γι’ανταλλακτικά), ενώ το 1990 απέκτησε 28 F-4E/SRA από την Αμερικανική Εθνοφρουρά. Το 1997 σύναψε συμφωνία «Peace Icarus 2000» με την γερμανική DASA για την αναβάθμιση 39 αεροσκαφών στο επίπεδο «AUP». Η αναβάθμιση, εκτός του ότι επέκτεινε κατά πολύ το προσδόκιμο ζωής των αεροσκαφών, τα έφερε ταυτόχρονα και σε ένα τέτοιο επίπεδο που να μπορούν να σταθούν επάξια σε σε αποστολές αέρος-εδάφους, αλλά και ως αναχαιτιστικά, κυρίως όμως σε εμπλοκές πέραν του οπτικού ορίζοντα. Το 2017, η Π.Α. απέσυρε την φωτοαναγνωριστική έκδοση RF-4E (που επάνδρωνε την 348 ΜΤΑ), διατηρώντας σε υπηρεσία μόνο την κανονική έκδοση. Σημειώνεται για όσους ενδιαφέρονται για μοντελιστικές λεπτομέρειες, ότι τα F-4E που προήλθαν από τη Luftwaffe έχουν αρκετές ορατές διαφορές πέραν του προφανούς καμουφλάζ Lizzard σε σχέση με τα Αμερικάνικα. Η πιο εμφανής είναι εκείνη των Slats στα χείλη προσβολής των ημιπτερύγων. Περαν των αρχικών διαφορών τους, οι περαιτέρω αναβαθμίσεις επέφεραν και νέες μικροαλλαγές. Οι μοίρες που τα πέταξαν ήταν η 348 ΜΤΑ, 337 ΜΔΒ, 338 ΜΔΒ και 339 ΜΔΒ, με την 338 να συνεχίζει ακόμα και σήμερα.Τα καμουφλάζ με τα οποία πέταξαν στην Ελλάδα είναι το «SEA Vietnam», το «Hill 2», το «Lizzard», το «Aegean Blue» και το «Aegean Ghost».

Το σχέδιο του αεροσκάφους στον πίνακά μου, εμπνεύστηκα από φωτογραφία του Kelvin Sullivan.

Πηγές:
https://bluewhitewings.com/mcdonnell-douglas-f-4e-sra-phantom-ii/
https://flight.com.gr/hellenic-f-4e-aup-presentation/
https://flight.com.gr/f-4e-rf-4e-phantom/
https://simpleflying.com/airworthy-mcdonnell-douglas-phantoms-guide/