Tο Βιντεοκλίπ της Επετείου για τα 200 Χρόνια από την Επανάσταση, ως παράδειγμα Δημόσιας Ιστορίας.
To 2021 η Ελλάδα συμπλήρωσε 200 χρόνια από την εκκίνηση της Ελληνικής Επανάστασης και η συμβολική σύμπτωση του έτους ’21, έστω και με διαφορά των δύο ψηφίων που προηγούνται, ήταν μια ευκαιρία για προέκταση της εορταστικής διάθεσης για πάνω από ένα χρόνο. Στην ουσία, η συγκυρία αυτή δεν αξιοποιήθηκε μόνο για να αποτίνουμε φόρο τιμής στα πρόσωπα του παρελθόντος, αλλά και για να αναπτερώσει το αίσθημα ενότητας ως μια νέα «εθνεγερσία».
Το αίσθημα ενότητας, όπως και τότε, χτίστηκε πάνω στην αναζήτηση ενός παρελθόντος ικανού να χαρίσει ταυτότητα στο έθνος, ενός παρόντος καθρεφτιζόμενου στην δράση της ομάδας, και κυρίως ενός κοινού μέλλοντος, το οποίο να προβάλλονται κοινοί στόχοι, και ελπίδες.
Έτσι, και στη σύγχρονη συμβολική αναβίωση αυτής της επιτελεστικότητας, συστάθηκε μια επιτροπή που θα αναλάμβανε τον συντονισμό της όλης προσπάθειας. Σύμφωνα με το στόχο που εκείνη όρισε:
«Σκοπός της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», πέρα από τον σχεδιασμό του εορτασμού της συμβολικής επετείου των 200 χρόνων από την Επανάσταση, είναι να συντονίσει ένα συνολικό πρόγραμμα δράσεων και εκδηλώσεων, με στόχο να επανασυστήσουμε την Ελλάδα, από την αρχή της σύγχρονης ιστορίας της μέχρι και σήμερα, στην πορεία αυτών των 200 χρόνων. Θα προβάλουμε τα επιτεύγματά μας, που δεν είναι λίγα, θα αναδείξουμε τις δυνατότητές μας, θα θυμίσουμε και θα θυμηθούμε τη στενή μας σχέση με τους αγώνες και τις αγωνίες που καθόρισαν τη σύγχρονη εποχή, αλλά και θα σταθούμε σε αδυναμίες και λάθη μας. »
Και ενδεικτικά συμπληρώνει ότι ο σημαντικότερος σκοπός είναι να:
«δείξουμε τον σεβασμό μας στην Ιστορία μας, να τιμήσουμε τους ανθρώπους μας, να γνωρίσουμε και να αναδείξουμε τη χώρα μας και να σχεδιάσουμε το μέλλον μας»[1]
Τον Οκτώβριο του 2020, στο επίσημο κανάλι Youtube της επιτροπής, ανέβηκε ένα εορταστικό βιντεοκλίπ για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση.[2] Ο τίτλος του αρχίζει με το «Ας κρατήσουν οι χοροί», είναι και τίτλος του ομώνυμου τραγουδιού του Σαββόπουλου, που αξιοποιήθηκε ως μουσική επένδυση. Στην πορεία του «ιομορφικού διαμοιρασμού»[3] που θα γνωρίσει το βιντεοκλίπ, ο τίτλος αυτός θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, ίδιος ή παραλλαγμένος. Θα αξιοποιηθεί πολλές φορές με μία παρασιτική επιτελεστικότητα, κυρίως στα καταγγελτικά άρθρα.
Τίτλοι όπως:
1) «Ας σταματήσουν, επιτέλους, οι χοροί της Επιτροπής για τα 200 χρόνια.»,[4]
2) «Έτσι θα “κρατήσουν οι χοροί”; Να μας λείπει»,[5]
3) «Για πόσο ακόμα θα κρατήσουν αυτοί οι χοροί;»[6]
4) και «τέτοιοι χοροί… / Ας μην κρατήσουν»,[7]
πετυχαίνουν μια περίεργη συστροφή του νοήματος που καταφέρνει να αξιοποιήσει την ξεσηκωτική ορμή του αρχικού τίτλου, διοχετεύοντάς την προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Το βιντεοκλίπ αυτό, πέραν μιας μικρής στιγμής όπου προστίθενται ήχοι κανονιοβολισμών και διαφάνειες με τα πρόσωπα των οπλαρχηγών, δεν παρουσιάζει κάποια άλλη άμεση σύνδεση με το 1821. Περισσότερο, κάνει μια σύνθεση θραυσμάτων από διάφορες στιγμές της ιστορίας, ενώ αποτελεί ένα ιδιαίτερο δείγμα «απογύμνωσης» του χρόνου, καθώς σε πολλά οπτικά και ηχητικά στοιχεία συμπράττουν παράγοντας έναν «συγχρονικό βόμβο του παρόντος».[8] Εκμεταλλεύεται τους στίχους του ίδιου του τραγουδιού, ώστε να μιλήσει για το παρελθόν, το παρόν και το «ροκ» μέλλον, μέσα από πρόσωπα-μεταβλητές, το «Γιαννάκη» και τον «Άλκη τον μικρό μας». Μέσα από δύο στοιχεία που διαμόρφωσαν την ταυτότητα, είτε τις αρχαιότητες, είτε την ορθοδοξία, οι Έλληνες παρουσιάζονται να αντλούν έμπνευση για να «δημιουργήσουν νέους γαλαξίες».[9]
Για όσους έχουν ζήσει στη Μεταπολίτευση και το Νέο Κύμα, αναπόφευκτα έρχονται στο μυαλό εικόνες από την περίοδο 1980-2004, οπότε και σημειώθηκε μια σχεδόν ανοδική οικονομική πορεία της Ελλάδας εντός της Ευρώπης. Η γενικότερη ευφορία συνοδευόταν από πολιτιστική ανάπτυξη που όμως είχε έναν δικό της χαρακτήρα. Η Ελλάδα της περιόδου εκείνης, μπορούσε να συνδυάσει ένα Kitch Retro σαλόνι με ένα αρχαϊκό αντίγραφο, να επισκεφθεί ένα απομακρυσμένο μοναστήρι με μια Mercedes Benz, ή να διαβάσει σε οικονομική εφημερίδα για τις μετοχές ΕΒΖ, λίγο πριν τη δουλειά στην οικοδομή.
Μια πολύ προσεγμένη, έως ακριβέστατη αναπαράσταση αυτής της ταυτότητας, σκηνοθέτησε ο Παπαϊωάννου στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004,[10] που με τα λόγια του Πλάντζου είναι:
«…μια πολιτισμική ταυτότητα βασισμένη κατά κύριο λόγο στη νεοκλασική αισθητική, εμπλουτισμένη όμως με αδρές πινελιές από τον ελληνικό μοντερνισμό του 20ού αιώνα.»[11]
Η σύνδεση αυτή της ταυτότητας του χορευτικού των 200 χρόνων, με εκείνη της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών του 2004 δεν πέρασε απαρατήρητη, όπως φαίνεται σε άρθρο του Luben.tv με τίτλο: «To βιντεοκλίπ της Επιτροπής για το 2021 είναι το remake της τελετής λήξης του 2004 που κανείς δε ζήτησε».[12] Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και το άρθρο της Εφημερίδας των Συντακτών (Efsyn.gr), με τίτλο: «Tο βίντεο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» είναι πιο κιτς και από αυτό που περιμέναμε».[13]
Ο χαρακτήρας αυτός, παρών και στο τραγούδι του Σαββόπουλου, έμελλε να επισύρει τόσο θετικές, όσο και αρνητικές συνδηλώσεις. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος ανεξάρτητου ειδησεογραφικού site «Με τραγουδι του ψευτοαριστερο-καπιταλα σαββοπουλου της λουμπεν διανοησησ, η γιαννα κανει την ‘επανασταση 1821″ – εμετικη παρωδια απο το χαμαιτυπειο της ε.ρ.τ»[14] (σημειώνω ότι η προχειρότητα στη δακτυλογράφηση του τίτλου είναι αντεγραμμένη ακριβώς από το site). Σαν ερώτημα στο παραπάνω άρθρο, αλλά και στους σχολιασμούς των Social Media, εκφράστηκε το πόσο στοίχισε το τραγούδι και η παραγωγή. Αυτό απαντήθηκε σύντομα, ήδη από τις πρώτες δημοσιεύσεις που ανέφεραν πως ο Σαββόπουλος παραχώρησε τα δικαιώματα χρήσης δωρεάν και πως οι χορωδίες συμμετείχαν εθελοντικά. Το Κουτί της Πανδώρας γράφει:
«Τα δικαιώματα για τη χρήση του τραγουδιού είναι ευγενής προσφορά στην Επιτροπή «Ελλάδα 2021» του κυρίου Διονύση Σαββόπουλου, ο οποίος είναι Μέλος της Ολομέλειας της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»».[15]
Δεν αναφέρθηκαν πουθενά τα έξοδα παραγωγής τα οποία βέβαια δεν τέθηκαν στο τραπέζι από κάποιον σχολιαστή. Κύριος στόχος των ερωτημάτων ήταν το κατά πόσο ο Σαββόπουλος εκμεταλλεύτηκε τη θέση του για προσωπικό κέρδος, ως μέλος της επιτροπής.
Στο ποσοστό αποδοχής του βίντεο έπαιξε ρόλο και η εικόνα της προέδρου της επιτροπής Ελλάδα 2001, Γιάννας Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη. Η Lady-A (όπως πλέον την ονομάζουν τα ΜΜΕ)[16], διετέλεσε εκτός των άλλων και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004,[17] οπότε για την κοινή γνώμη ενσαρκώνει την πιο ορατή εξήγηση για τη στιλιστική σύνδεση του νέου εγχειρήματος με εκείνο των Ολυμπιακών Αγώνων. Πάνω απ’όλα όμως, για μέρος της κοινής γνώμης η Πρόεδρος ενσαρκώνει τη μεταπολιτευτική αλαζονεία μιας αναρριχώμενης Ελλάδας, που μέχρι την εποχή του Κ.Σημίτη, έμοιαζε να ζει σε μια μπαρόκ ψευδαίσθηση. Χαρακτηριστικό είναι το προφίλ που της χτίζει το Mononews.gr, όπου παρατίθενται και λόγια της μέσα από το βιβλίο της:
«Εργάζεται στον πρώτο όροφο της Μεγάλης Βρετανίας, που τον έκλεισε και τον πλήρωνε μόνη της καπνίζοντας τα κουβανέζικα πούρα της, ενώ γνώριζε πως «…ήταν αδιανόητο να το σπαταλήσω αυτό το πλεονέκτημα παριστάνοντας ότι ήμουν κάτι μέτριο, μόνο και μόνο για να μην ταράξω τη συνείδηση των σοσιαλιστών»».[18]
Μετά την έλευση της οικονομικής κρίσης, η Επιτροπή των Ολυμπιακών 2004 μπήκε στο στόχαστρο των ελεγκτικών αρχών προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπήρξαν ατασθαλίες και υπερτιμολογήσεις έργων. Πολλά άρθρα διαδικτυακών εφημερίδων κάνουν λόγο για έκτροπα.[19] Όπως είναι φυσικό λοιπόν, παρά τις δηλώσεις της Προέδρου της Επιτροπής, σε στυλ Ποντίου Πιλάτου σε συνέντευξη στον ΣΚΑΙ,[20] παραμένει συνδεδεμένη στην κοινή γνώμη με το «φαγοπότι» του 2004, δημιουργώντας την αίσθηση ότι και αυτή τη φορά, η Επιτροπή Ελλάδα 2021 θα πράξει τα ίδια.
Ακόμα ένας ορατός παράγοντας που σίγουρα έπαιξε ρόλο στις αρνητικές συνδηλώσεις ήταν εκείνος του λογότυπου της Επιτροπής. Το λογότυπο, συμβολικά σχηματίζει τον αριθμό 21 με τη βοήθεια μιας κορδέλας που στο τέλος της έχει ισάριθμες γαλάζιες και λευκές λωρίδες με την Ελληνική σημαία, και αντίθετα με αυτό που περίμεναν πολλοί, δεν περιλαμβάνει τον Σταυρό της Ορθόδοξης Θρησκείας. Η αποφυγή τοποθέτησής του, σκόπιμα αποδυνάμωνε τον θρησκευτικό παράγοντα μέσα στο αφήγημα της Επανάστασης, και αυτό ευχαρίστησε μερικούς και δυσαρέστησε άλλους. Παρά τις προσπάθειες τεκμηρίωσης της επιλογής του λογοτύπου, τόσο με βίντεο στο επίσημο site της Ελλάδας 2021,[21] όσο και σε άρθρα στο διαδίκτυο, δεν φάνηκε ν’αναχαιτίζονται οι αντανακλαστικές κινήσεις όσων διαφωνούσαν. Μάλιστα εμφανίστηκαν πολυμεσικές παραγωγές που προορίζονταν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο, με πιο ενδιαφέρον το Βίντεο της ΜΚΟ «Αποστολή» (της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών).[22] ‘Ισως να μπορούμε να πούμε ότι το λογότυπο ήταν αυτό που έπαιξε με το θυμικό πολύ περισσότερο από ό,τι αργότερα το βιντεοκλίπ, προκαλώντας ιομορφική εξάπλωση σε πολύ μεγαλύτερη έκταση και με πιο οργανωμένες αντιδράσεις,[23] ενώ δεν έλειψε και η σάτιρα πάνω στις αντιπαραθέσεις.[24] Πάντως το λογότυπο φάνηκε να διεγείρει το θυμικό κυρίως σε αυτούς με έντονο το θρησκευτικό και εθνικιστικό συναίσθημα, ενώ στην περίπτωση του βιντεοκλίπ «Ας κρατήσουν οι χοροί», δεν ήταν ευδιάκριτο το ιδεολογικό υπόβαθρο όσων αντιδρούσαν.
Ενδιαφέρον προκαλεί επίσης, η σχετική ομοιομορφία πολλών άρθρων που αποτιμούν θετικά το βίντεο. Μοιάζει να αποτελούν αντίγραφα και συρραφές έτοιμης ανακοίνωσης μάλλον από την ίδια την Επιτροπή[25] (θα μπορούσε να αποτελεί αντιγραφή από το ΑΠΕ-ΜΠΕ όμως κατά την αναζήτηση, δεν εντοπίζεται κάποιο άρθρο πέραν της ασχολίαστης αναδημοσίευσης του βίντεο).[26] Αντιθέτως υπάρχει αρκετή ανομοιογένεια στα άρθρα που ασκούν κριτική στο Βιντεοκλίπ, κάτι που δίνει την αίσθηση μιας πιο αυθόρμητης αφόρμησης, και όχι μιας τυπικής ανακοίνωσης «γραφείου τύπου». Όλα τα άρθρα επιχειρούν να παίξουν με το θυμικό του αναγνώστη, περισσότερο όμως το πετυχαίνουν όσα διατηρούν έναν συγγραφικό αυθορμητισμό. Για παράδειγμα, το άρθρο στην Offline Post δεν ξεκινά ως ξεκάθαρα θετικό, έχει όμως πιο έντονο συγκινησιακό χαρακτήρα που αναπτύσσει προς το τέλος.[27] Παρομοίως και το άρθρο της Protagon.gr, φαίνεται να επιχειρεί πιο εύγλωττα από την ίδια την Επιτροπή, να προκαλέσει συγκίνηση.[28] Ιδιαίτερο θα έλεγα το άρθρο της Καθημερινής, που καταφέρνει να παρουσιάσει ταυτόχρονα τις αντιδράσεις του κοινού συμπυκνωμένες σε τρεις διαφορετικούς σχολιασμούς επωνύμων. Από τους τρεις σχολιασμούς, οι δύο ήταν αρνητικοί και εστίαζαν στην κλισέ 1984-2004 αισθητική, και στη συμβολοποίηση ενός τραγουδιού που μάλλον χαρακτήριζε τον αποτυχημένο μας εαυτό, παρά αυτόν που ελπίζαμε ότι θα διαμόρφωνε η Επανάσταση. Ο τρίτος σχολιασμός αντίθετα, παρουσιάζει εντελώς ανάποδη ανάγνωση, ξεκινώντας με τη μάλλον υπερβολική φράση: «To πόσο μου άρεσε το βιντεοκλίπ, δεν λέγεται. Βούρκωσα κανονικά».[29]
Ένα άλλο θέμα που σχολιάστηκε πολύ ήταν το ζήτημα των κοινωνικών διακρίσεων, ή μάλλον μη-εκπροσωπήσεων μέσα στο Βιντεοκλίπ. Σύμφωνα, τόσο με σχόλια στα Social Media, όσο και με άρθρα διαδικτυακών εφημερίδων, από το βίντεο απουσιάζει κάποια εμφανής αναφορά στην LGBTQ κοινότητα, τους αλλόφυλους Έλληνες και γενικά οτιδήποτε εκτός «ομοιομορφίας», ακόμα και αν αποτελεί μια απλή επίκτητη και πρόσκαιρη εμφανισιακή ιδιαιτερότητα.[30] Την ίδια έλλειψη, ο ένας σχολιασμός στο προαναφερθέν άρθρο της Καθημερινής, την ερμηνεύει εντελώς διαφορετικά, παίζοντας ένα παιχνίδι σοφιστικής ρητορικής. Συγκεκριμένα γράφει: «Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο άκομψο (και πιο ταυτοτικό) από το κάστινγκ κάποιων «μειονοτικών» για να εκπροσωπήσουν σε γκρο-πλαν και άλλες ομάδες. «Θέλετε να πάρετε μέρος σε ένα βιντεοκλίπ σαν Ασιάτης; Είναι για καλό σκοπό». «Σας θέλουμε επειδή είστε υπέρβαρος»[31]
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα σχόλια αναγνωστών στις αναρτήσεις των διαδικτυακών εφημερίδων, που πάνω-κάτω εκφράζουν τις παραπάνω διαφωνίες και κυμαίνονται από την απόρριψη ως τον έπαινο :
1)«Κανένας δεν έχει προσέξει ότι οι στίχοι είναι εξευτελιστικοί για τους Έλληνες; Τόση ελαφρότητα πια;» (Newsbeast.gr – 25/03/2021).[32]
2)«Μαλακτικό για λευκά και σκουροχρωμα ρούχα θυμίζει διαφήμιση… Όχι εορτασμό του 21» (Newsbeast.gr – 25/03/2021).[33]
3)«Γιατί δεν έχουν τον Εθνικό Υμνο που γράφτηκε με αίμα και εκπροσωπουσε εκείνη την γενιά της ελευθερίας και έχουν βάλει ένα τραγούδι άλλης εποχής που δεν έχει καμία σχέση. Απαράδεκτο. Αλλά τι μπορουμε να περιμενουμε απο τους συγχρόνους επαναστατες της γραβάτας?» (Protothema.gr – 25/03/2021).[34]
4)«…πιο ταιριαστό θα ήταν αν διάλεγαν το “τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα”» (Protothema.gr – 24/03/2021).[35]
5)«αυτός είναι ο ύμνος του ΠΑΣΟΚ τι σχέση έχει με το 21;» (Protothema.gr – 25/03/2021).[36]
6)«Κρίμα τα λεφτά! Καμία σχέση με το ζητούμενο!! Κρίμα πολύ!!» (Protothema.gr – 25/03/2021).[37]
7)«Τι να πω τώρα… Δεν έχω λόγια για να περιγράψω τα αισθήματά μου! Υπέροχη δουλειά!» (Protothema.gr – 24/03/2021).[38]
8)«Μπράβο! Συγκινητικό, υπέροχο….Όλους αυτό το εορταστικό έστω και έτσι λόγω πανδημίας το είχαμε πραγματικά ανάγκη ως έθνος.» (Protothema.gr – 24/03/2021).[39]
9)«Ειμαστε υπερηφανοι για το εθνος μας τον τοπο μας και την πατριδα μας » (Protothema.gr – 24/03/2021).[40]
Είναι πάντως δύσκολο να σταθμίσει κανείς την αντίδραση του κοινού από τα σχόλια, καθώς σε πολλές διαδικτυακές εφημερίδες αυτά είναι απενεργοποιημένα. Σε σκέψεις βάζει η παντελής ανυπαρξία σχολίων κάτω από τα βίντεο του επίσημου καναλιού Youtube της επιτροπής Greece 2021, παρόλο που η δυνατότητα σχολιασμού είναι ενεργοποιημένη. Το βίντεο στο κανάλι Youtube έχει μέχρι το Μάιο του 2021 πάνω από 2.000.000 προβολές (άμεσες ή ως εντεταγμένο σε δημοσιεύσεις), 36.000 θετικές ψήφους και 3.300 αρνητικές.[41] Στην επίσημη σελίδα του Facebook έχει μέχρι την ίδια ημερομηνία 542.000 προβολές, 907 σχόλια, 4.800 Thumbs-up, ~1400 ξεκάθαρα θετικές αποτιμήσεις και περίπου 900 αρνητικές αν σε αυτές συμπεριλάβουμε και την χρήση του γέλιου ως ειρωνεία.[42] Στο Twitter το «τιτίβισμα» από τον επίσημο λογαριασμό έλαβε 233 θετικές αντιδράσεις, 22 σχόλια και 138 αναδημοσιεύσεις.[43] Λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους δείκτες, η πρόσληψη του βίντεο αποτιμάται θετικά, πάντα με επιφύλαξη για τους παρακάτω λόγους. Καταρχάς, η αριθμητική αναλογία θετικών/αρνητικών σχολίων δεν είναι απαραίτητο να ακολουθεί την αναλογία θετικών/αρνητικών αντιδράσεων μέσω emoji. Δηλαδή, ενώ μπορεί τα θετικά emojis να υπερισχύουν των αρνητικών, το θυμικό με αρνητικό πρόσημο, φαίνεται να είναι ιδιαίτερα δυνατό κίνητρο για σχολιασμό (Comments) ή για ιογενή διαμοιρασμό (Sharing).[44] Επομένως, σε μια δημοσίευση με πολλές θετικές αντιδράσεις, μπορεί από κάτω, να υπερισχύουν αριθμητικά τα αρνητικά σχόλια. Έτσι ίσως εξηγείται το ότι η γενικότερη εντύπωση που δημιουργήθηκε στην συγγραφέα του άρθρου για την ανταπόκριση που είχε το Βιντεοκλίπ στο Twitter, ήταν αρνητική.[45] Από την άλλη, παρ’όλο που σε γενικές γραμμές οι αντιδράσεις emoji αξιοποιούνται ως πιο ακριβής αναπαράσταση των αντιδράσεων του κοινού συγκριτικά με τα σχόλια, και πάλι δεν θεωρούνται επαρκείς ως δείκτες, αν δεν ειδωθούν συνδυαστικά με άλλα στοιχεία. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους, δύο από τους οποίους είναι οι πιο σημαντικοί: 1) στις αντιδράσεις ειρωνείας, τα emojis που επιλέγονται χρησιμοποιούνται με άλλη ιδιότητα από αυτή του αρχικού σχεδιασμού τους (λχ. το «γελάκι»),[46] 2) λόγω του παρελθόντος του Thumbs-up ως «έλαβα γνώση», το κοινό εξακολουθεί ακόμα και τώρα να το επιλέγει κυρίαρχα, χωρίς απαραιτήτως να εκφράζει θετικό ή αρνητικό συναίσθημα. Έτσι, είναι συχνό το να υπερισχύουν πάντα τα θετικά emojis με αποτέλεσμα μια πιο ξεκάθαρη εικόνα να δίνεται μόνο όταν η αναλογία συγκριθεί με εκείνη αντίστοιχων παραδειγμάτων. Ωστόσο ακόμα και ελλείψει σύγκρισης, το συγκεκριμένο emoji (Thumbs-up) τείνει να προσμετράται στατιστικά ως θετικό, παρά την αβεβαιότητά του. [47]
Σε γενικές γραμμές, το βίντεο προβλήθηκε αρκετά μέσα στο διαδίκτυο, μέσω διαμοιρασμού από το κεντρικό κανάλι Youtube της Επιτροπής Ελλάδα 2021, στους λογαριασμούς της που διατηρούσε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης Twitter, Facebook και Instagram. Έτσι η πλειονότητα των διαμοιρασμών προσέθετε επισκεψιμότητα στις αναρτήσεις της επιτροπής.[48] Επιπλέον περιείχε όλα τα απαραίτητα στοιχεία ταυτότητας εντός του (Λογότυπο, συντελεστές), ώστε να μην μπορεί εύκολα ν’αποσυνδεθεί από τις συνδηλώσεις που του επέβαλαν οι δημιουργοί του. Γι’αυτό, ήταν πιο δύσκολο να υποκαθοριστεί και να θραυσματοποιηθεί, παρά το ότι το ίδιο αξιοποιούσε αυτές τις διαδικασίες στο εσωτερικό του. Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείεται να έχει γίνει εντός προσωπικών λογαριασμών ή κλειστών ομάδων των Social Media, όπου δεν υπάρχει πρόσβαση στον εξωτερικό παρατηρητή. Το Βιντεοκλίπ δεν έτυχε να μπει τόσο ξεκάθαρα στο επίκεντρο μιας διαμάχης για την ιστορία, όσο πέτυχε το λογότυπο. Μπήκε όμως στο επίκεντρο μιας διαμάχης για το πώς φτιάχτηκε, υπάκουο σε μια (όπως γράφει και ο Α.Λιάκος) «μεταμοντερνιστική αντίληψη του παρελθόντος, ως μιας τεράστιας συλλογής εικόνων και στύλ, από την οποία μπορεί να συγκροτηθούν συνδυασμοί που δεν υπακούν σε πειθαρχίες χρονικής συνάφειας».[49] Σε συνέντευξή της, η Γ.Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη απαντά στις γενικότερες αρνητικές κριτικές και τονίζει τον χαρακτήρα του βιντεοκλίπ ως «μήνυμα αισιοδοξίας» και όχι ως «ιστορικού ντοκιμαντέρ».[50] Και αυτό το μήνυμα αισιοδοξίας που θύμιζε εποχές πριν την κρίση, για μερικούς θεατές ήταν από υπερφίαλο έως και ύποπτο, ενώ η επιλογή των προσώπων που στελέχωσαν την προσπάθεια, φαίνεται να υπονόμευσαν το αποτέλεσμα, όπως εύστοχα σχολιάζει το άρθρο του ιστοτόπου Skra-Punk.com. Στον τελευταίο αυτό ιστότοπο, περισσότερο από όλα τα άλλα, οι εικόνες μεγαλείου του Βιντεοκλίπ και των φωτισμένων μνημείων, αποξύονται από το αρχικό εμψυχωτικό τους νόημα και με εύγλωττο συνοδευτικό κείμενο, μετατρέπονται σε εύθραυστα και ρηχά χολυγουντιανά σκηνικά.[51]
Μώρης Γεώργιος – 2021 – Επιτρέπεται ο διαμοιρασμός. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς άδεια.
Βιβλιογραφικές Αναφορές – Πηγές:
[1] Σκοπός της Επιτροπής Ελλάδα 2021. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.greece2021.gr/epitropi-ellada-2021/skopos.html
[2] «Ας κρατήσουν οι χοροί» Στη δημοσιότητα το βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση, Greece2021.gr (Επίσημο Site Ελλάδα 2021) (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.greece2021.gr/as-kratisoun-oi-xoroi
[3] Μήτσος Μπιλάλης, «Ιο-πολιτική και Ιστορική Κουλτούρα», στο Η Δημόσια Ιστορία στην Ελλάδα, Χρήσεις και
Καταχρήσεις της Ιστορίας, Αντρέας Ανδρέου, Σπύρος Κακουριώτης, Γεώργιος Κόκκινος, Έλλη Λεμονίδου, Ζέτα
Παπανδρέου, Ελένη Πασχαλούδη (επιμ.), εκδ.Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2015. Σελ.73
[4] Πέτρος Πιζάνιας, Ας σταματήσουν, επιτέλους, οι χοροί της Επιτροπής για τα 200 χρόνια, Slpress.gr, 2020 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://slpress.gr/idees/as-stamatisoyn-epiteloys-oi-choroi-tis-epitropis-gia-ta-200-chronia/
[5] Διονύσης Μαρίνος, Έτσι θα «κρατήσουν οι χοροί»; Να μας λείπει, Andro.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.andro.gr/apopsi/committee-greece-2021-video-clip/
[6] Νίκος Σταματίνης, Bιντεοκλίπ Επιτροπής 2021: Για πόσο ακόμα θα κρατήσουν αυτοί οι χοροί;, Oneman.gr, 2020 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.oneman.gr/opinions/binteoklip-epitropis-2021-gia-poso-akoma-tha-kratisoun-aftoi-oi-xoroi/
[7] Άλκης Ρήγος, τέτοιοι χοροί… / Ας μην κρατήσουν, Avgi.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.avgi.gr/entheta/anagnoseis/370737_min-kratisoyn
[8] Μήτσος Μπιλάλης, Το παρελθόν στο Δίκτυο. Εικόνα, Τεχνολογία και Ιστορική Κουλτούρα στη Σύγχρονη Ελλάδα (1994-2005), Ιστορείν, Αθήνα, 2015. Σελ.46
[9] Οι μεταφορές βασίζονται στους ίδιους τους στοίχους του τραγουδιού «Ας κρατήσουν οι χοροί.» του Δ.Σαββόπουλου.
[10] Τελετή έναρξης Ολυμπιακών Αγώνων 2004 στην Αθήνα. (Olympic Channel)
https://www.youtube.com/watch?v=YYvnvr8Cpzo
[11] Δ. Πλάντζος, Το πρόσφατο μέλλον. Η κλασική αρχαιότητα ως βιοπολιτικό εργαλείο, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 2016. Σελ.20
[12] To βιντεοκλίπ της Επιτροπής για το 2021 είναι το remake της τελετής λήξης του 2004 που κανείς δε ζήτησε, Luben.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://luben.tv/stream/203196
[13] Δημήτρης Κανελλόπουλος, Tο βίντεο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» είναι πιο κιτς και από αυτό που περιμέναμε, Efsyn.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.efsyn.gr/node/265362
[14] Με τραγουδι του ψευτοαριστερο-καπιταλα σαββοπουλου της λουμπεν διανοησησ, η γιαννα κανει την ‘επανασταση 1821″ – εμετικη παρωδια απο το χαμαιτυπειο της ε.ρ.τ, Spoilers.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://spoilers.gr/me-tragoydi-toy-pseytoaristero-kapitala-sabbopoyloy-tis-loympen-dianoisis-i-gianna-kanei-tin-epanastasi-1821%e2%80%b3-emetiki-parodia-apo-to-xama/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=me-tragoydi-toy-pseytoaristero-kapitala-sabbopoyloy-tis-loympen-dianoisis-i-gianna-kanei-tin-epanastasi-1821%25e2%2580%25b3-emetiki-parodia-apo-to-xama
[15] «Ας κρατήσουν οι χοροί» – Στη δημοσιότητα το βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση, koytipandoras.gr, 2020 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.koutipandoras.gr/article/kratisoyn-oi-horoi-sti-dimosiotita-binteoklip-tis-epeteioy-ton-200-hronon-meta-tin
[16] Η Lady A, μετά την Ολυμπιάδα, επιστρέφει για μία λαμπρή επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας του ’21, Mydimosio.gr, 2019. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://mydimosio.gr/featured/lady-a-tin-olympiada-epistrefei-mia-lampri-epeteio/
[17] Πρόεδρος Επιτροπής Γιάννα Αγγελοπούλου Δασκαλάκη. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.greece2021.gr/epitropi-ellada-2021/proedros.html
[18] Αλεξάνδρα Τσόλκα, Η Γιάννα Αγγελοπούλου γιαγιά και καθόλου ευχαριστημένη πεθερά: «Εσύ θα μας καταστρέψεις το σπίτι», Mononews.gr, 2019 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.mononews.gr/life-style/i-gianna-angelopoulou-se-nees-peripeties-giagia-ke-katholou-efcharistimeni-pethera-esi-tha-mas-katastrepsis-to-spiti
[19] H αλήθεια για το κόστος των ολυμπιακών έργων, Tovima.gr, 2008 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.tovima.gr/2008/11/24/finance/h-alitheia-gia-to-kostos-twn-olympiakwn-ergwn/
και
Λάζαρος Ελευθεριάδης , Ανοίγουμε σήμερα τον φάκελο “Ολυμπιακοί Αγώνες” με αποκαλύψεις που σοκάρουν: Είμαστε η μοναδική χώρα που ΔΕΝ έχει αποδώσει λογαριασμό για το κόστος τους!, Athens.Indymedia.org, 2015. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://athens.indymedia.org/post/1544288/
και
Βασίλης Γαλούπης, Το αίσχος του αιώνα!, Gazzetta.gr, 2012, (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.gazzetta.gr/olympiakoi-agones-2012/article/312351-aisxos-toy-aiona
[20] Η Γιάννα Αγγελοπούλου, οι Ολυμπιακοί, η χρεοκοπία και τα 135 εκατ. Ευρώ, Skai.gr, 2019. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://mydimosio.gr/eidiseis/politiki/gianna-aggelopoyloy-oi-olympiakoi-chreokopia-ta-135-ekat/
[21] Σήμα Ελλάδα 2021: Τεκμηρίωση και δημιουργική προσέγγιση. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.greece2021.gr/sima-ellada-2021-tekmiriosi-kai-dimiourgiki-proseggisi.html
[22] Το αφιέρωμα της ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, Apostolimko Youtube Channel. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.youtube.com/watch?v=_6avv6MdXCk
[23] Ψευδοεορτασμοί των Διακοσίων Χρόνων, Κίνημα, Χ.Χ. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://kinhma.com/ideologia/1876/pseydoeortasmoi-ton-diakosion-chronon/
[24] Άλλαξε μετά τις αντιδράσεις και σαρώνει: Αυτό είναι το νέο σήμα της επιτροπής «Ελλάδα 2021» (pics), Sdna.gr, 2020, (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.sdna.gr/politiko-deltio/perierga/690440_allaxe-meta-tis-antidraseis-kai-saronei-ayto-einai-neo-sima-tis
[25] «Ας κρατήσουν οι χοροί» Στη δημοσιότητα το βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση, Greece2021.gr (Επίσημο Site Ελλάδα 2021) (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.greece2021.gr/as-kratisoun-oi-xoroi
[26] Το βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση, ΑΠΕ-ΜΠΕ
https://www.amna.gr/greece2021/videos/502581/To-binteoklip-tis-epeteiou-ton-200-chronon-meta-tin-Epanastasi
[27] Μαρία Τάκη, «Ας κρατήσουν οι χοροί» – 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, Offlinepost.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.offlinepost.gr/2020/11/01/ας-κρατήσουν-οι-χοροί-200-χρόνια-από/
[28] Χριστίνα Πουτέτση, Τι να κρατήσω από το ’21;, Protagon.gr, 2020 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.protagon.gr/apopseis/ti-na-kratisw-apo-to-21-44342149821
[29] Γιούλη Επτακοίλη, «Ας κρατήσουν οι χοροί» για το ’21, Kathimerini.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.kathimerini.gr/culture/561130033/as-kratisoyn-oi-choroi-gia-to-21/
[30] Λίνα Ρόκου, Να μας λείπουν οι χοροί, Popaganda.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://popaganda.gr/postscripts/na-mas-lipoun-i-chori/
[31] Γιούλη Επτακοίλη, «Ας κρατήσουν οι χοροί» για το ’21, Kathimerini.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.kathimerini.gr/culture/561130033/as-kratisoyn-oi-choroi-gia-to-21/
[32] «Ας κρατήσουν οι χοροί»: Ένα βίντεο για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, Newsbeast.gr, 2021. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/7227296/as-kratisoun-oi-choroi-ena-vinteo-gia-ta-200-chronia-apo-tin-elliniki-epanastasi
[33] Το ίδιο.
[34] 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 – «Ελλάδα 2021»: «Ας κρατήσουν οι χοροί» – Το βιντεοκλίπ για την Επέτειο, Protothema.gr, 2021. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.protothema.gr/greece/article/1107851/200-hronia-apo-tin-epanastasi-tou-1821-ellada-2021-as-kratisoun-oi-horoi-to-videoklip-gia-tin-epeteio/
[35] Το ίδιο.
[36] Το ίδιο.
[37] Το ίδιο.
[38] Το ίδιο.
[39] Το ίδιο.
[40] Το ίδιο.
[41] «Ας κρατήσουν οι χοροί» – Tο βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση, Greece 2021 Youtube Channel. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.youtube.com/watch?v=W2KUxkA9JFw
[42] «Ας κρατήσουν οι χοροί» – Το βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση,Greece 2021 Facebook Page. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.facebook.com/Greece2021/videos/ας-κρατήσουν-οι-χοροί-το-βιντεοκλίπ-της-επετείου-των-200-χρόνων-μετά-την-επανάστ/764530804131061
[43] «Ας κρατήσουν οι χοροί» – Tο βιντεοκλίπ της επετείου των 200 χρόνων μετά την Επανάσταση, Greece 2021 Λογαριασμός Twitter. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://twitter.com/greece_2021/status/1318815056495316992?lang=el
[44] Ye Tian, Thiago Galery, Giulio Dulcinati, Emilia Molimpakis & Chao Sun, «Facebook Sentiment: Reactions and Emojis» in Conference: Proceedings of the Fifth International Workshop on Natural Language Processing for Social Media, Valencia, January 2017. DOI:10.18653/v1/W17-1102 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021) Σελ.13
[45] Κωνσταντίνα Τσίχλα, Δεν άρεσαν οι «χοροί» της επιτροπής «Ελλάδα 2021»- «Πήρε φωτιά» το twitter, Thebest.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.thebest.gr/article/598014-den-aresan-oi-choroi-tis-epitropis-ellada-2021-pire-fotia-to-twitter
[46] Το ίδιο. Σελ.14
[47] Το ίδιο. Σελ.15
[48] Συγκεκριμένα αναφέρεται:
These updates call on video creators to:
-Keep your viewers coming back as Facebook places an increased value on repeat reviewers
-Encourage longer viewer durations that capture user attention. Videos must be at least one minute long, although Facebook recommends using video that is at least three minutes long
-Create and share original content. Repurposed or shared content will not earn the same level of visibility as it will for original content creators
Πηγή:
Shannon Mullery, How the Facebook Algorithm Works – Best Practices (2021) Tinuiti.com
https://tinuiti.com/blog/paid-social/facebook-algorithm/#1
[49] Αντώνης Λιάκος, Πώς το Παρελθόν Γίνεται Ιστορία;, Πόλις, Αθήνα, 2007. Σελ.209
[50] Συνέντευξη της Προέδρου της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», Anoictoparathyro.gr, 2020. (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
https://www.anoixtoparathyro.gr/συνέντευξη-της-προέδρου-της-επιτροπή/
[51] Δημοσθένης Γαβαλάς, Πόσες φορές έχει αλλάξει ο κόσμος από το 2004;,Skra-punk.com, 2020 (τελ. Πρόσβαση Μάιος 2021)
http://skra-punk.com/2020/10/22/poses-fores-echei-allaxei-o-kosmos-apo-to-2004/